Ekskluzywne karmy dla arystokratów

Jedzenie, traktowane, jako czynność pobierania pokarmu oprócz dostarczania organizmowi cennych składników odżywczych, powinno spełniać podstawową funkcję: sprawiać przyjemność – zarówno opiekunowi, jak i jego czworonożnym podopiecznym – przekonuje dr Jacek Wilczak.

Podstawowa zasada komponowania najbardziej wartościowej karmy, bez względu na jej rodzaj, polega na wykorzystywaniu różnych surowców będących źródłem składników odżywczych o wysokiej jakości biologicznej. Stąd też bardzo często powtarzane zalecenie żywieniowe, aby dieta psa zdrowego nie bazowała wyłącznie na jednym źródle białka i tłuszczu. Ograniczy to konieczność wspomagania się dodatkami, składnikami witaminowymi i mineralnymi w postaci czystych związków chemicznych czy pojedynczymi aminokwasami.

Oczekiwania opiekunów

Z drugiej strony producenci – wychodząc naprzeciw oczekiwaniom opiekunów – proponują karmy, których bardzo bogaty skład surowcowy może sugerować wyjątkową wartość odżywczą karmy. Zatem jak w gąszczu deklaracji marketingowych, w których producenci wymieniają w składach niezliczoną ilość surowców, wybrać tę karmę, w której proporcje między racjonalnym składem i rzeczywistymi wartościami odżywczymi a ceną będą najwłaściwsze?

Podstawowym wyróżnikiem jakości karmy jest ilość i jakość surowców będących źródłem białka. Wraz z wysoką jakością tych surowców bezpośrednio powiązana jest jednocześnie ilość i jakość składników tłuszczowych.

Wartość odżywcza

Pamiętajmy, najbardziej wartościowymi gatunkami mięsa, niosącymi ze sobą najwięcej wartości odżywczych, są te, które jednocześnie są źródłem białka i tłuszczu. Powszechna opinia o wykorzystywaniu w żywieniu zdrowych, dorosłych osobników tylko i wyłącznie niskotłuszczowych rodzajów mięsa nie jest postępowaniem prawidłowym. Uwzględniając powyższe, do surowców stosowanych w produkcji karm dla psów, w tym tych „arystokratycznych” należą przede wszystkim: mięso i surowce pochodzenia zwierzęcego, surowce pochodzenia roślinnego, dodatki mineralne i witaminowe oraz tzw. nowe źródła składników pokarmowych bądź związków biologicznie czynnych.

Surowce te, stosowane w odpowiednich proporcjach, zapewniają prawidłowy wzrost i rozwój zwierząt. A podstawowy wymóg, który musi być spełniony, to wysoka jakość surowców wynikająca z ich wartości odżywczej, jakości mikrobiologicznej, braku zanieczyszczeń chemicznych i fizycznych.

Podstawnym surowcem wykorzystywanym do produkcji karm dla psów są mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Tylko umiejętność łączenia w procesie produkcyjnym tych surowców, uwzględniająca ilości poszczególnych składników odżywczych, czyni końcowy produkt karmą o wysokiej wartości odżywczej, dostosowany precyzyjnie do potrzeb psa.

Wartość odżywczą definiuje się jako przydatność produktów (lub złożonych z nich racji pokarmowych) do pokrycia potrzeb organizmu związanych z przemianami metabolicznymi. Wartość odżywcza jest więc funkcją zawartości, zbilansowania, strawności i wchłanialności składników odżywczych. Wartość odżywczą danego produktu określa się jako jego gęstość odżywczą, odnoszącą zawartość danego składnika odżywczego do wartości energetycznej produktu.

W przypadku mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, wartość energetyczna zależy głównie od zawartości tłuszczu i białka. Średnio można przyjąć, że 100 gramów mięsa chudego dostarcza 100- 120 kcal energii metabolicznej, mięso średniotłuste – 240-260 kcal, a tłuste aż 560–650 kcal. Stąd też uwzględniając te wartości należy dostosować dany rodzaj mięsa do zapotrzebowania energetycznego danego osobnika. Na końcową wartość odżywczą końcowego produktu (karmy) wpływa strawność, czyli stopień rozłożenia enzymatycznego w przewodzie pokarmowym białek, tłuszczów i węglowodanów. W mięsie współczynnik strawności białka wynosi 97,5%, tłuszczów – 94% i węglowodanów – 97%. Współczynniki te są najwyższe wśród wszystkich źródeł białka i tłuszczów.

Dlatego też mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego powinny stanowić podstawę diety psa, a zawartość w nich wszystkich niezbędnych aminokwasów powoduje, że niezmiennie trudno jest tak ułożyć dawkę pokarmową dla tych zwierząt bazując tylko i wyłącznie na białku pochodzenia roślinnego. Dlatego też nie jest zbytnią przesadą chęć pogodzenia ze sobą wysokiej wartości marketingowej karm, w skład których wchodzi kangur, bizon itp., z chęcią „dogodzenia” własnemu psu przez jego opiekuna. Cenna jest zasada zachowania umiaru.

Egzotyczne karmy

Śmiem twierdzić, że wartość odżywcza karmy zawierającej w swoim składzie mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego z kangura jest równie wysoka jak tej, której podstawę stanowi wołowina. Dlatego też lepszym rozwiązaniem jest szukanie tych składników odżywczych, których obecność w karmie czyni ją „wyjątkową”. A składnikami dostarczanymi wraz z mięsem i produktami pochodzenia zwierzęcego są tłuszcze. Ich ilość i jakość u poszczególnych zwierząt rzeźnych jest bardzo różna i ten parametr może być decydujący o udziale procentowym danego gatunku mięsa w produkcie końcowym.

Oprócz podstawowej roli, jaką pełnią tłuszcze, czyli dostarczania energii dla przemian metabolicznych, pełnią one szereg innych funkcji fizjologicznych. Przykładowo, do składników lipofilnych wchodzących w skład mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, którym przypisuje się możliwości działania protekcyjnego, zalicza się skonjugowany dien kwasu linolowego – CLA. Jeżeli opiekunowi zależy na protekcyjnym oddziaływaniu CLA, powinien wybierać produkty oparte na wołowym mięsie. To tylko jeden z licznych przykładów.

Podsumowując

Bazując na powyższych informacjach, na pytanie postawione na wstępie niniejszego opracowania należałoby odpowiedzieć, iż karma bazująca na urozmaiconych ilościach surowców pochodzenia zwierzęcego jest karmą o najwyższej wartości odżywczej. Jedzenie, traktowane jako czynność pobierania pokarmu oraz dostarczanie organizmowi cennych składników odżywczych, powinno spełniać podstawową funkcję: sprawiać przyjemność – zarówno opiekunowi, jak i jego czworonożnym podopiecznym. Można zatem traktować wielorakość dostępnych smaków karm jako sposób na urozmaicenie codziennej diety psa.

Pytanie tylko, czy zaspokajając własną potrzebę rozpieszczania psa nie przyczyniamy się do wykorzystywania w produkcji karm coraz to bardziej egzotycznych gatunków mięs i produktów pochodzenia zwierzęcego?

Temat przewodni artykułu „Ekskluzywne karmy dla arystokratów” celowo sprowadziłem tylko i wyłącznie do podstawowego wymogu, jaki stawiany jest karmom bytowym dla każdego psa, niezależnie od jego „pozycji społecznej” – czyli wysokiej zawartości źródeł podstawowych składników odżywczych: białka i tłuszczu. Wszelkie inne dodatki: związki biologicznie czynne, warzywa, owoce są dodatkiem, który jest ważny, ale nie najistotniejszy. Brak podstawy przy bardzo urozmaiconych dodatkach i tak czyniłby taką karmę bezużyteczną.