Karmy wysokoenergetyczne

Psy pracujące, sportowe i stróżujące mają zwiększone zapotrzebowanie na składniki pokarmowe i energię. Standardowe karmy pełnoporcjowe dla psów dorosłych mogą nie odpowiadać ich wymaganiom. Na rynku dostępna jest jednak szeroka gama specjalistycznych produktów o zwiększonej zawartości białka oraz tłuszczu, więc dostarczają psu większej ilości energii.

Czym charakteryzują się karmy wysokokaloryczne dla psów?

Karmy wysokoenergetyczne zawierają więcej kalorii niż inne produkty pełnoporcjowe dostępne na rynku. Nie istnieją jednak konkretne wytyczne dotyczące minimalnej kaloryczności produktu, chociaż obserwując sytuację rynkową, można stwierdzić, że są to produkty, których gęstość kaloryczna wynosi średnio 4000 kcal/kg (minimum 3700 kcal/kg).

Tego typu karmy dla psów w swoich nazwach często zawierają określenia „active”, „sport”, „endurance” czy „energy”, sugerując, że są one przeznaczone dla psów o zwiększonej aktywności.

Na co zwrócić uwagę podczas wyboru karmy wysokoenergetycznej?

Sama nazwa karmy to jednak nie wszystko. Przy wyborze tego typu produktu warto zwrócić uwagę na umieszczony na etykiecie skład oraz zawartość poszczególnych składników pokarmowych.

Białko

Zarówno ilość białka, jak i jego źródło są ważnymi czynnikami wyboru podczas zakupu karmy wysokoenergetycznej. Zwiększona aktywność fizyczna związana jest ze wzmożoną pracą mięśni, które do prawidłowego funkcjonowania potrzebują budulca w postaci białka. Białko nie stanowi więc w tego rodzaju karmach głównego źródła energii – stanowi składnik budulcowy konieczny do regeneracji tkanek, które uległy uszkodzeniu podczas treningu i przyrostu masy mięśniowej. Dlatego tak ważne jest, aby karma wysokenergetyczna zawierała wysoki poziom białka (ok. 30%).

Zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy u psów sportowych i pracujących jest nawet do 15% większe niż u zwierząt o przeciętnej aktywności. Należy pamiętać, że zawarte w karmie białko może być pochodzenia zwierzęcego, ale także roślinnego. Niektóre gatunki roślin zawierają często więcej białka niż mięso, jednak jest ono mniej wartościowe. Białko roślinne nie zawiera wszystkich aminokwasów egzogennych lub zawiera ich niewystarczającą ilość, aby pokryć zapotrzebowanie na te aminokwasy u psów. Dlatego ważne jest, by dokładnie czytać skład produktów i wybierać karmy, w których przeważają składniki odzwierzęce, a nie izolaty białka roślinnego.

Czynniki determinujące zapotrzebowanie energetyczne psów:
• Stan fizjologiczny (ciąża, laktacja, kastracja)
• Stan zdrowia i kondycja fizyczna
• Intensywność, czas trwania i częstotliwość aktywności fizycznej

Tłuszcz

Tłuszcz to najbardziej kaloryczny składnik karm dla psów – dostarcza on dwa razy więcej energii niż białko i węglowodany. Spalanie 1g tłuszczu daje 8,5 kcal, zaś białka jedynie 3,5 kcal. Karma o wysokiej zawartości tłuszczu sprawdzi się w żywieniu psów wykonujących pracę o charakterze wytrzymałościowym (zaprzęgi, canicross). Tego typu pokarm będzie wysokokaloryczny, a dostarczana wraz z nim energia będzie skoncentrowana i uwalniana z pokarmu w sposób stopniowy, przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności psów. Natomiast w przypadku sportów krótkodystansowych (agility, obedience, flyball) zapotrzebowanie psów na tłuszcz jest podobne jak u psów niepracujących, a ich zapotrzebowanie energetyczne jest zaspokajane przez białko i węglowodany.

Energia metaboliczna

Na większości opakowań zawarta jest informacja o energii metabolicznej produktu (symbol „EM”). Czym tak właściwie jest energia metaboliczna? Jest to wartość, którą opisuje się gęstość energetyczną karm dla psów i kotów. Za jej pomocą wyraża się także zapotrzebowanie energetyczne tych zwierząt. Dzięki tym wartościom możemy obliczyć, jakie jest dzienne zapotrzebowanie na energię danego psa i dostosować do jego potrzeb dzienną ilość karmy. Im większa będzie energia metaboliczna karmy, tym większa koncentracja energii i składników odżywczych, co powiązane jest z wielkością dawki pokarmowej. Wysokoenergetycznej karmy będzie podawało się stosunkowo mniej, w zależności oczywiście od zapotrzebowania danego psa.

Z jakich składników pokarmowych pochodzi energia w karmie?

Dzięki informacjom zawartym na etykiecie możemy samodzielnie obliczyć pochodzenie energii w danej karmie. W tym celu musimy znać zawartość poszczególnych składników pokarmowych (tłuszczu, białka i węglowodanów) w wybranym przez nas produkcie. Większość producentów nie podaje jednak procentowej zawartości węglowodanów w karmie, dlatego musimy ją określić samodzielnie.

1. Obliczanie zawartości węglowodanów w karmie na podstawie informacji zawartych na etykiecie:
X = białko ogólne + tłuszcz surowy + włókno surowe + popiół surowy + wilgotność
Zawartość węglowodanów = 100% – X

2. Następnie na podstawie wzoru Atwatera obliczamy przybliżoną energię metaboliczną karmy:
EM (kcal/100 g) = 3,5 x białko ogólne + 8,5 x tłuszcz surowy + 3,5 x węglowodany

3. Na podstawie obliczonej wartości możemy określić, jaki procentowy udział mają w niej białko, tłuszcze i węglowodany.
Przykład: Karma Y ma 30% białka ogólnego, 25% tłuszczu surowego, 12% wilgotności, 5% włókna surowego, 8% popiołu surowego X = 30% + 25% + 5% + 8% + 12% = 80%
Ilość węglowodanów = 100% – 80% = 20%
EM = 3,5 x 30 + 8,5 x 25 + 3,5 x 20
EM = 105 + 212,5 + 70 = 387,5 387,5 kcal/100 g – 100% 105 kcal/100 g – x% → 27% energii w karmie Y pochodzi z białka 212,5 kcal/100 g – x% → 55% energii w karmie Y pochodzi z tłuszczu 70 kcal/100 g –x% → 18% energii w karmie Y pochodzi z węglowodanów

Dzięki tym kilku prostym obliczeniom możemy szybko dowiedzieć się, z jakich składników pochodzi energia w danej karmie. Pozwoli nam to wybrać produkt, który najlepiej będzie odpowiadał pracy wykonywanej przez nasze zwierzę.