Początki nosework – jak nagradzać?

Temat nagród z pozoru wydaje się błahy. Pies znajduje próbkę zapachową, dostaje za to smakołyk i wszyscy są zadowoleni. Jednak gdy zagłębimy się w to zagadnienie, rodzi się sporo pytań. Nagradzać na próbce czy nie? Smakołykiem czy zabawą? Jedno jest pewne, bez nagród nie ma motywacji!

Przy nagradzaniu, na poziom pobudzenia, oprócz emocji w głosie opiekuna, ma także wpływ wartość nagrody. Niestety, gdy jest zbyt atrakcyjna, pies może być zbyt skoncentrowany na przewodniku, oznaczać cokolwiek lub zacząć wykonywać wyuczone sztuczki (w nadziei na nagrodę). Nie ma wtedy mowy o samodzielnej pracy i skupieniu na węszeniu. Oczywiście są też psy, które spodziewając się wyjątkowej nagrody, wykonają swoją pracę szybciej i dokładniej. Warto jednak pamiętać, że czasem wartość nagrody może zaburzyć komunikację z psem.

Podobnie jest z tonem, jakim chwalimy psa. Kiedy jest skoncentrowany na pracy nosem, może być zaskoczony nagłą ekscytacją człowieka. Szczególnie mając psa reaktywnego lub lękliwego warto zwrócić uwagę czy nagły entuzjazm go nie wystraszy lub nadmiernie nie pobudzi.

Zadbaj o różnorodność nagród

Zaskakuj psa nagrodą. Miej różne rodzaje smaków, podawaj je w różny sposób (rzuć, by złapał w powietrzu, rozsyp smaki w trawie). Pobaw się z nim lub wykonaj ulubioną sztuczkę. Wyjątkową nagrodę zachowaj na koniec sesji lub treningu.

Pies pracoholik

Zdarzają się psy, które na tyle uwielbiają pracę nosem, że pomimo zlokalizowania próbki zapachowej kontynuują przeszukanie. Szczególnie, gdy zadanie jest zbyt proste. Chcąc zmotywować je nagrodą, warto połączyć ją z węszeniem (rzucić zabawkę w wysoką trawę, rozsypać smaczki). Jednak najważniejsze jest, by przy takim psie stale i umiejętnie podnosić poziom treningów.

Odpowiedni timing

Przede wszystkim trzeba ustalić, co chcemy uzyskać (i co będziemy nagradzać) w danym ćwiczeniu. Później przyda się dobry refleks, by dokładnie zaznaczyć to zachowanie, które zamierzamy wzmocnić (pomocny w tym może być kliker). Jeśli akurat to się nie uda, warto poczekać, aż pies powtórnie wykona daną czynność (np. wróci do miejsca ukrycia próbki).

Nagradzanie na próbce vs przy przewodniku

W Internecie najczęściej polecane jest nagradzanie na próbce zapachowej. Osobiście uważam, że ma to sens jedynie, gdy moim celem jest nauka oznaczania przez „zamrażanie” (osobny artykuł niebawem), czyli zastyganie psa przy źródle zapachu. Nie jest pomocne, gdy wyuczonym oznaczaniem ma być siad (nagradzam po wykonaniu siadu, co najczęściej wyklucza podanie smaka na próbce). Jeżeli obawiam się, że po znalezieniu próbki, pies od niej będzie odchodził, mogę wprowadzić dodatkową komendę, po której wskaże mi ją powtórnie.

Dyskusyjne jest czy nagradzanie na próbce zapachowej wpływa na problem chwytania jej w zęby (lub dewastacji). Zachowanie to ma podłoże bardziej złożone i wpływają na nie m.in. geny czy temperament psa (osobny artykuł niebawem). Istnieje jednak pewne ryzyko wytworzenia skojarzenia próbka-jedzenie lub wywołania frustracji związanej ze zbyt długim czekaniem na nagrodę, co z kolei może pogłębić ten problem. Daleki jednak jestem od uogólniania (lub demonizowania nagradzania na próbce), bo dużo zależy od cech indywidualnych psa, a dobrze przeprowadzona nauka oznaczania przez „zamrażanie” może pomóc pozbyć się chwytania próbki w zęby.

Próbki wielokrotne

Początkowo na treningach uczymy psa wracania do znalezionej próbki zapachowej. W późniejszym etapie, gdy zaczynamy „próbki wielokrotne”, może to stać się problemem. Chcąc zwiększyć motywację na wyszukiwanie kolejnych próbek, warto za nie nagradzać coraz większą ilością smakołyków. Oczywiście, oprócz tego wykonujemy odpowiednie treningi techniczne, by nauczyć psa takich przeszukań. Odpowiednie nagradzanie zwiększy zapał do pracy oraz przyspieszy proces nauki. Pamiętaj jednak, że wartość nagrody jest zmienna i postaraj się wyczuć, czym i jak nagrodzić psa. W trakcje ćwiczenia unikaj nadmiernej ekscytacji, by uzyskać maksymalne skupienie na zadaniu. „Fajerwerki” zachowaj na koniec treningu lub zawodów.

• Odpowiednie nagrody zwiększą motywację.
• Zbyt atrakcyjna nagroda może utrudnić psu skupienie.
• Ton pochwał dostosuj do temperamentu psa.
• Staraj się zaskakiwać psa nagrodą.
• Przy próbkach wielokrotnych każdą kolejną nagradzaj większą ilością smaków.
• Wyjątkową nagrodę zachowaj na koniec sesji/treningu.