Drób w diecie BARF – tak czy nie?

Mięso drobiowe stanowi istotny element diety człowieka, jednak w diecie BARF budzi sporo emocji. Można spotkać się z opinią, że nie jest dość wartościowe, zawiera antybiotyki i inne szkodliwe substancje. Czy faktycznie jest się czego obawiać?

W naszym społeczeństwie coraz bardziej rośnie świadomość dotycząca problematyki związanej z odżywianiem – nie tylko ta dotycząca ludzi, ale i zwierząt. Na popularności zyskują diety domowych pupili oparte na surowym mięsie oraz produktach pochodzenia zwierzęcego. Związek między dietą a zdrowiem został już dawno udowodniony, a coraz więcej osób uświadamia sobie, że dotyczy on także zwierząt. Mięso drobiowe, ze względu na swoje walory odżywcze, smakowe oraz ekonomiczne, stanowi istotny element diety człowieka. Jednakże drób w diecie BARF budzi sporo emocji. Można spotkać się z opinią, że nie jest dość wartościowy, aby znaleźć się w psiej misce, że zawiera antybiotyki i jest szprycowany różnorodnymi środkami. Jak jest naprawdę? Czy jest się czego obawiać?

Czym jest dieta BARF?

Zacznijmy jednak od krótkiego wyjaśnienia, czym jest dieta BARF. BARF to skrót angielskiej nazwy Biologically Appropriate Raw Food i oznacza Biologicznie Odpowiednie Surowe Pożywienie. Warto pamiętać, że psy to zwierzęta mięsożerne, ale są w stanie korzystać także z pokarmu roślinnego. Dieta BARF jest odpowiedzią na potrzeby biologiczne mięsożernych zwierząt. Musi być prawidłowo zbilansowana. Poniżej znajduje się opis tego, co składa się na dietę BARF.

• MIĘSO
  Podstawa diety BARF. Jest źródłem pełnowartościowych białek i tłuszczów.
• PODROBY
  Zaraz za mięsem są podroby, które w diecie psów stanowią około 15–25%. Są bardzo istotnym elementem diety. Bogate w witaminy i minerały doskonale uzupełniają mięsny posiłek.
• KOŚCI
  Bardzo istotny element diety BARF. Kości są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, a szpik kostny zawiera witaminy A, D, E, K. Jednak kości to przede wszystkim źródło wapnia i fosforu. Jeśli pies z pewnych względów nie może jeść kości, koniecznie należy je zastąpić np. mączką ze skorupek jaj.
• opcjonalnie: WARZYWA i OWOCE
  Warzywa i owoce w psiej diecie nie są konieczne. Jednak niektóre psy lepiej czują się na diecie z udziałem warzyw i owoców.
• SUPLEMENTY
  Należy pamiętać, że mięso przemysłowe nie ma identycznych wartości odżywczych jak to, którym zwierzę żywiłoby się w warunkach naturalnych. Suplementacja zależy od rasy oraz stanu zdrowia zwierzęcia.

Podział drobiu

Często, mówiąc o drobiu, mamy na myśli wyłącznie kurczaka, a jest to bardziej obszerne pojęcie. Mianem drobiu określamy udomowione ptaki, hodowane ze względu na mięso, jaja, pióra oraz w celach dekoracyjnych. Drób dzielimy na:

• drób hodowlany: kury, kurczaki, indyki, kaczki, gęsi, gołębie, perliczki oraz strusie,
• dzikie ptactwo: przepiórki, bażanty, kuropatwy, głuszce, a także dzikie gęsi i kaczki.

Właściwości mięsa drobiowego

Mięso drobiowe jest doskonałym źródłem pełnowartościowego białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin oraz makro- i mikroelementów. Mięso drobiu grzebiącego wyróżnia się wyższą zawartością białka niż drobiu wodnego. Tkanka łączna zawiera stosunkowo mało kolagenu i elastyny, co sprawia, że mięso jest delikatniejsze i bardziej miękkie. W mięśniach piersiowych drobiu udział kolagenu wynosi 2,5%, a w mięśniach ud – 6%; dla porównania mięso wołowe zawiera 13%, a wieprzowe aż 16%!

Mięso drobiowe jest chude, zwłaszcza kurczaka, indyka, bażanta i perliczki. Tkanki mięsa drobiowego są równomiernie przesycone tkanką tłuszczową. Warto wiedzieć, że mięso drobiowe w stosunku do mięsa innych gatunków wyróżnia nie tylko mniejsza ilość tłuszczu, ale także korzystniejszy stosunek kwasów tłuszczowych nienasyconych do nasyconych. Skład kwasów tłuszczowych jest zmienny gatunkowo i może też zależeć od rodzaju paszy. Tłuszcz znajduje się głównie pod skórą, co pozwala na jego łatwe usunięcie. Jednakże w diecie psów tłuszcz jest jak najbardziej wskazany, nie może go zabraknąć, więc więcej korzyści przyniesie psu podawanie mięsa ze skórą.

Kaczki i gęsi, w porównaniu do kurcząt brojlerów i indyków, charakteryzuje zdecydowanie mniejszy udział mięśni piersiowych i dużo wyższa zawartość tłuszczu. U strusia udział mięśni w tuszy jest wyższy niż u kurcząt brojlerów, kaczek i gęsi, ale niższy niż u indyków. Mięso strusia pod względem zawartości białka nie odbiega od mięsa kurcząt bądź indyków, ale charakteryzuje je mała zawartość tłuszczu i niska kaloryczność. Mięso kaczek i gęsi ma dużo większą wartość energetyczną oraz ilość tłuszczu w tuszce.

Witaminy

Mięso drobiowe jest dość bogate w witaminy z grupy B. Najlepszym źródłem tych witamin jest mięso z nóg. Zawiera ich znacznie więcej niż np. mięso z piersi drobiu. W mięsie tym znajdują się również witaminy A, D, E oraz kwas pantotenowy. U zwierząt chudych znajdziemy więcej witamin z grupy B, a u tych otłuszczonych – A, D, E.

Składniki mineralne

Warto wspomnieć, że w mięsie drobiowym znajduje się sporo dobrze przyswajalnego przez psy żelaza z barwników hemowych – mioglobiny i hemoglobiny. W 100 g znajduje się go 0,4 –2,4 mg. Doskonałym źródłem żelaza hemowego jest mięso strusia, które zawiera ich aż 5,5 mg – 9,1 mg/g, czyli więcej niż wołowina. W mięsie drobiowym znajdują się również miedź, cynk, mangan; zawiera ono także pewne ilości naturalnych przeciwutleniaczy: glutation, karnozynę, anserynę, taurynę.

Chów też ma znaczenie

Coraz większą popularnością wśród konsumentów cieszą się produkty drobiowe uzyskane z alternatywnych sposobów chowu, będących przeciwieństwem chowu intensywnego. Są oceniane jako te o wyższej jakości. Według badań wielu autorów mięso pochodzące od ptaków o wolnym tempie wzrostu i korzystających z wolnego wybiegu ma zdecydowanie lepszy profil kwasów tłuszczowych i wyższy udział NKKT. Mięso z chowu ekologicznego jest chudsze, ale jego okres przydatności do spożycia jest krótszy w porównaniu do mięsa z chowu intensywnego. Wynika to z faktu, iż mięśnie drobiu z wolnego wybiegu charakteryzuje wysoka zawartość wody i niska zawartość tłuszczu.

Jakość i bezpieczeństwo

Czynniki krótko- i długoterminowe decydują o jakości oraz bezpieczeństwie mięsa drobiowego. Do grupy czynników długoterminowych zaliczamy: genotyp ptaków, płeć, wiek, żywienie oraz warunki chowu, a do krótkoterminowych: postępowanie przed ubojem, czyli głodzenie (celem opróżnienia przewodu pokarmowego, aby zminimalizować ryzyko skażenia tuszy podczas rozbioru), chwytanie ptaków, załadunek, transport, wyładunek, zawieszanie na linii do uboju, ogłuszanie. Mięso zakwalifikowane jako zdrowe nie powinno zawierać bakterii chorobotwórczych, metali ciężkich, dioksyn, substancji antyodżywczych ani pestycydów. Wybierając mięso dla naszego pupila, również powinniśmy korzystać z mięs jakości spożywczej, aby zagwarantować najwyższy możliwy do osiągnięcia stopień bezpieczeństwa oraz jakości.

Dieta BARF jest wspaniałym sposobem na żywienie zwierzęcia, jednak pod warunkiem prawidłowego jej stosowania oraz korzystania z surowców odpowiedniej klasy. Niska jakość mięsa przekłada się na większe ryzyko problemów zdrowotnych oraz na gorsze odżywienie organizmu psa.

Te straszne antybiotyki…

Należy pamiętać, że kokcydiostatyki (antybiotyki lub chemioterapeutyki dozwolone do stosowania u zwierząt, głównie drobiu) są stosowane w przemysłowej hodowli zwierząt jako dodatek do pasz, w celu prewencji kokcydiozy przez prawie cały okres tuczu. Podawanie antybiotyków w procesie produkcji jest dopuszczone wyłącznie z przepisu i pod nadzorem lekarza weterynarii. Przed ubojem obowiązkowy jest również okres karencji, podczas którego organizm zwierzęcia oczyszcza się z antybiotyków. Okres karencji w przypadku drobiu waha się od 1 do 5 dni, w zależności od gatunku zwierzęcia, przeznaczenia konsumpcyjnego, a także użytego środka. Jego celem jest zabezpieczenie przed przenikaniem leków do mięsa drobiowego. Producenci są zobowiązani do działania zgodnie z restrykcyjnymi przepisami prawa krajowego oraz unijnego. Wielu działa w oparciu także o dodatkowe krajowe i międzynarodowe systemy kontroli jakości, takie jak QAFP, QNS, BRC, IFS.

Jak wybrać mięso?

Polska jest obecnie największym producentem drobiu w Europie, więc mamy na rynku bogaty wybór. Sytuacja idealna to zakup u zaufanego lokalnego hodowcy. Jednak często jest to niemożliwe – warto w takiej sytuacji robić zakupy w sprawdzonych sklepach, gdzie towar nie leży zbyt długo, a sprzedawane tam mięso nie ma czasu się zepsuć. Cena nie zawsze będzie wyznacznikiem jakości mięsa, nie powinna być też podstawowym kryterium jego wyboru. Przy zakupie mięsa drobiowego trzeba zwrócić uwagę na poniższe cechy:

• Powierzchnia mięsa powinna być szklista (matowa, wysuszona lub śliska to znak, że mięso nie jest świeże).
• Skóra powinna być miękka i gładka, pozbawiona przebarwień.
• Mięso nie powinno mieć nieprzyjemnego, drażniącego zapachu.
• W przypadku mięs paczkowanych wybierajmy te o jak najdłuższym terminie ważności (często zdarza się, że mięso, które zbliża się do końca terminu, już zaczyna się lekko psuć).

Podsumowanie

Jeśli nasz pies nie jest uczulony na dany drób – warto wprowadzić go do diety. Należy jednak dbać o jakość mięsa podawanego psu. Drób jest doskonałym urozmaiceniem diety BARF, której jednym z filarów jest różnorodność. Warto też zainteresować się sposobem chowu zwierząt, wybierać te, które najbardziej odpowiadają naszym oczekiwaniom i przekonaniom.

TEKST:
Agnieszka Cholewiak-Góralczyk,
Ewa Salwerowicz-Skoczylas
Jagoda Fedyniak